Wel of niet groter groeien?

Volgens de journalistieke regels is een kop met een vraagteken zo’n beetje een doodzonde. Voor een blog haal ik er mijn schouders er maar over op. En bovendien staat dat vraagteken er niet voor niets. Als corporatie wel of niet groeien is een dilemma waar we ook binnen Dudok mee worstelen. Een dilemma waar ik ook (nog) niet direct een pasklaar antwoord op heb.

Vestia als ronkend voorbeeld
Schaalvergroting speelde de afgelopen vijftig jaar in de corporatiewereld een grote rol met Vestia als ronkend voorbeeld. Deze organisatie groeide in twee decennia van fusie op fusie uit tot de grootste woningcorporatie van ons land. De corporatiereus kwam tijdens de kredietcrisis in zeer zwaar weer en wist zich met steun vanuit de sector moeizaam overeind te blijven. Onlangs maakte Vestia bekend dat het zich gaat opsplitsen in drie zelfstandige woningcorporaties. Te groot, te omvangrijk.

Ideale schaalgrootte
De defusering van Vestia roept bij mij wel de vraag op naar wat nu de ideale schaalgrootte van een woningcorporatie is? Drie jaar geleden zei toenmalig financieel adviseur bij brancheorganisatie Aedes in het FD te verwachten dat zeker de helft van de kleinere woningcorporaties in de komende jaren gaat verdwijnen. Kleine woningcorporaties verhuren minder dan 5000 woningen.
Tegelijkertijd heeft het Planbureau voor de Leefomgeving een onderzoek gedaan naar schaalvergroting in de corporatiesector. In het onderzoeksrapport Kosten besparen door te fuseren (2013) concludeerde het Planbureau dat op het punt van bedrijfslasten fusies geen schaalvoordelen, maak ook geen schaalnadelen behaalden. “Om die reden zouden zowel corporatiebestuurders als raden van toezicht met de nodige scepsis moeten kijken naar fusievoorstellen waarbij kostenbesparing als argument wordt aangevoerd”, aldus het Planbureau in de rapportage.

Digitalisering
Kostenbesparing mag dan het argument zijn maar naar mijn mening, nodigt een verdergaande standaardisering en digitalisering wel uit tot schaalvergroting. Om woningen te ontwikkelen heb je schaal nodig. Wanneer je bijvoorbeeld 200 woningen per jaar realiseert, kun je daarvoor software inzetten die voor 10 woningen veel te duur is. Ook wanneer je als woningcorporatie bijzondere dingen wilt blijven doen, heb je daar menskracht en dus ook een zekere schaal voor nodig. Maar wat is dan de ideale schaal? Hoe groot is de corporatie van de 21e eeuw? Wie het weet mag het zeggen.

Harro Zanting
Directeur-bestuurder Dudok Wonen